جوانان قزوینی به خواندن ترانه بیشتر گرایش دارند تا شعر
( این گپ و گفت که در صفحه آخر رومه ولایت قزوین مورخه 95/2/5 چاپ شده است برگرفته از مصاحبه من با همشهری ویژه قزوین می باشد.)
یکی از شاعران قزوینی که به تازگی کتاب خورشید بر سنگفرش یکشنبه» را منتشر کرده، در مصاحبه‌ای از وضعیت شعر در قزوین سخن گفته است.
رضا ترنیان که متولد شهرستان آستانه اشرفیه است؛ اما سال‌ها در قزوین زندگی کرده و به عنوان شاعر قزوینی شناخته میشود در گفتگوی خود با همشهری در پاسخ به سوالی درباره‌ی فضای شعری امروز گفته است: از اول انقلاب تاکنون 42 هزار مجموعه شعری در کشور چاپ شده است، در حالی که در کل تاریخ ادبیات ایران تا پایان قرن 12، معادل 2400 شاعر در تذکره‌ها معرفی شده‌اند. اگر بسامد حضور شعر در اوضاع و احوال امروز کشور را نگاه کنید، می‌بینید که رویکرد مردم به شعرسرایی به عنوان یک تفنن یا حتی در قالب هنری بیشتر شده است. در واقع نیاز به گفتن و گفته شدن زیاد شده و این به خودی خود بد نیست. شاید از این 42 هزار اثری که بعد از انقلاب چاپ شده، تعداد انگشت‌شماری در ذهن مردم بماند. به قول تقی‌الدین کاشی، تذکره‌نویس مطرح دوره صفوی، شاعری ماندگار است که مردم هزار بیت از اشعارش را در ذهنشان داشته باشند.
او در ادامه درباره‌ی اینکه چطور می‌توان یک بیت را در ذهن مخاطب، به طور خاص مخاطب قزوینی به جای گذاشت؛ گفت: این هنر شاعر و نیز اجتماع است که فضای زندگی موجود را بپذیرد و با آن هماهنگ شود. ادبیات امروز قزوین درگیر بحران‌هایی شده که مهم‌ترین آن، کمبود مخاطب برای شعر است، به طوری که خود شاعران هم حاضر نیستند که آثار همدیگر را بخوانند. اغلب نسبت به هم جبهه می‌گیرند و زاویه‌های عجیبی با یکدیگر دارند و به گونه‌ای رو به روی هم قرار گرفته اند. وجه دیگر این مشکل این است که مخاطب امروز که همان مردم قزوین باشند؛ دیگر آنقدر فرصت ندارند که به همه نحله‌های ادبی امروز بپردازند.
او در ادامه، تاثیر شعر سپید را در رواج یک شعر اینگونه توضیح می‌دهد: شما می‌دانید که بعد از شعر سپید، چند شکل شعری نو به وجود آمده و به خصوص پس از انقلاب، قالب‌های بیشتر و اشکال تازه‌تری به ادبیات و شعر فارسی پیشنهاد شده و گروه‌های ادبی به صورت اقماری و جزیره‌وار، بخشی از شعر و ادب را دست گرفته‌اند و هر کدام خود را داعیه‌دار یک مرامنامه می‌دانند و می‌خواهند به این روش اظهار وجود کنند.
اما ترنیان درباره‌ی نقش فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی در تثبیت جایگاه سروده در بین مردم معتقد است که با توجه به ظرفیت‌های فضای مجازی این اتفاق نمی‌تواند بیفتد.
او افزود: شما می‌بینید که اشعاری در شبکه‌های اجتماعی بین مخاطبین فضای مجازی دست به دست میشود که اکثراً از آثار مهم کلاسیک و سروده شاعران برجسته معاصرمان هستند، هر چند می‌بینیم که خیلی‌ها بدون بیان منبع از شاعرانی معروف هر شعر و مطلبی می‌گذارند. اگر به اسامی این شعرا دقت کنید، معمولاً از بین شاعران کهن با نام‌های حافظ، سعدی و مولوی و از بین شاعران نو با نام‌هایی مانند سهراب سپهری، مهدی اخوان ثالث و. روبه‌رو می‌شوید و البته در این میان سهم سعدی کمتر است. در حالی که در همین فضای مجازی، شاعران زنده‌ای هستند که آثار برجسته‌ای دارند. اما در مقابل، این مرامنامه‌ها و ابزارهایی که زبان معیار در اختیار همه قرار داده، سبب شده که سهم گفته‌ها زیاد شود و در این میان سروده‌ها گم می‌شوند. مگر اینکه گروه‌های تخصصی شعری وجود داشته باشند و این سروده‌ها را در گروه‌های مجازی خودشان بگذارند که باز در این صورت، گروه‌های مخاطبی جزیره وار تشکیل می‌شوند و این گروه‌ها نمی‌توانند مخاطب عام شعر را وادار به حرکت کنند.
به اعتقاد این شاعر قالب‌هایی پس از سپید به وجود آمده که استقبالی از سوی مخاطبان قزوینی از آنها نشده و حتی جایشان را بین شعرا هم باز نکرده اند: اینها به هر حال زمان می‌برد. مانند شکل‌هایی که در آنها شعر حجم دارد یا فرم‌هایی که در آنها شعر گفتار دارد. فضایی در ادبیات ما به ویژه از دهه 70 به بعد، یعنی بعد از مطرح شدن موضوع زبان شعر از برخی کارگاه‌های شعر بیرون آمد که باعث شد بعد از آن یک نگاه سانتی مانتالیستی(احساساتی‌گری یا احساسات‌گرایی) در ادبیات اتفاق افتد که زبان ادبی و شعری را به زبان معیار و گفتار روزمره نزدیک کند. این عملاً سبب شد که هر کس به خودش این اجازه را بدهد که هر چه را بگوید؛ آن را شعر بنامد و به راحتی مجوز چاپ آثارش را هم بگیرد. نبود سخت‌گیری لازم از سوی اداره‌ی فرهنگ و ارشاد اسلامی در دادن مجوز برای چاپ کتاب‌های شعر، باعث شده که آثار دم دستی زیاد ببینیم. با این وضع نمی‌توانیم بگوییم که مردم قزوین یا هر جای دیگر ایران کدام قالب را بیشتر دوست دارند، با این حال فکر می‌کنم گرایش مردم به خواندن ترانه‌ها بیشتر شده و متاسفانه اغلب جوانان قزوینی به خواندن ترانه‌هایی می‌پردازند که سطح پایینی دارند و در این زمینه کمتر اثر برجسته‌ای می‌بینیم.
يكشنبه 5 ارديبهشت 1395
«بهرام بیضایی؛ زبان، هویت و قدرت» نوشته دکتر رضا ترنیان
تأثیر ترجمه شعر غرب در شعر معاصر فارسی با تکیه و تاکید بر شعر«ا. بامداد» دکتر رضا ترنیان (نویسندة مس
تحلیل واژگانی، نحوی و فکری در روایت «آرش» اثر بهرام بیضایی- دکتر رضا ترنیان
شعر ,مردم ,قزوین ,قزوینی ,شاعران ,فضای ,که در ,را در ,و به ,قزوینی به ,بعد از ,بیشتر گرایش دارند ,ترانه بیشتر گرایش ,خواندن ترانه بیشتر
درباره این سایت